Afbeelding als illustratie (2024)

Van een student ontvingen we de volgende vraag: voor mijn verslag moet ik een infographic maken, hoe verwijs ik naar de afbeeldingen op internet die ik hiervoor gebruik?

Wanneer bestaande afbeeldingen worden overgenomen in een verslag of werkstuk komt er naast een verwijzing in de tekst en een vermelding in de bronnenlijst ook een verwijzing onder de afbeelding waarbij vermeld wordt wie het copyright (auteursrecht) heeft.
De APA-richtlijnen onderscheiden twee categorieën afbeeldingen: tabellen en figuren. In deze blogberichten wordt uitgelegd hoe je naar een tabel of figuur verwijst in zowel de tekst, onder de afbeelding en in de bronnenlijst:

Afbeelding als illustratie

In bovenstaande berichten wordt uitgegaan van afbeeldingen die de tekst ondersteunen, bijvoorbeeld een tabel waarin gegevens worden weergegeven.

Steeds vaker is een verslag niet alleen een tekst maar zijn er opdrachten waarbij afbeeldingen als illustratie wordt gebruikt, bijvoorbeeld een infographic, een PowerPoint of een video.

Vanuit Word en PowerPoint kunnen makkelijk afbeeldingen worden ingevoegd die online staan inclusief de optie ‘Creative Commons’. Afbeeldingen met een CC-licentie mogen vrij gebruikt worden, soms is er geen copyright (meer) en vallen de afbeeldingen onder ‘publiek domein’.

Omdat er bij een afbeelding die alleen als illustratie wordt gebruikt geen verwijzing in de tekst staat, bijvoorbeeld (zie Figuur 1) of: Figuur 2 laat zien dat..., heeft het weinig zin om onder de afbeelding een uitgebreide verwijzing te plaatsen. Noteer in plaats daarvan alleen auteur of organisatie + jaartal of z.d. + copyright of CC-licentie of In het publieke domein. Dit kan in een klein lettertype zodat het in de presentatie (infographic, PowerPoint, etc.) niet al teveel opvalt.

In onderstaande stappen staat uitgelegd hoe de afbeeldingen te vermelden.
Voor 'voorraadafbeeldingen', afbeeldingen die worden aangeboden binnen Word, PowerPoint, etc., zieAfbeeldingen Microsoft Office.

Een afbeelding via OnlineAfbeeldingen invoegen

In dit voorbeeld wordt gezocht naar een afbeelding met de zoekterm ‘help’:

1. Kies linksboven in Word ‘Invoegen’, klik op OnlineAfbeeldingen.

2. Kies het plaatje van de twee handen met de reddingsboei, via de optie 'Invoegen' kan de afbeelding ingevoegd worden.

Bronvermelding in bronnenlijst

Ga om de juiste bronvermelding te vinden nogmaals naar de afbeelding en klik op de drie puntjes rechtsonder van het plaatje.

Onder het formaat van de afbeelding staat de titel van de webpagina, klik hier op. De webpagina waar de afbeelding staat wordt geopend. In dit voorbeeld is alleen de afbeelding te zien, niet de complete webpagina waar de gegevens over de afbeelding staan:

Knip en plak de link in (bijvoorbeeld) Google om de complete webpagina te vinden. Op deze pagina staan alle gegevens (auteur, datum, titel) voor vermelding in een bronnenlijst:

De toevoeging [Illustratie] (of: Foto, Tekening, etc.) is niet verplicht maar maakt duidelijk dat van deze webpagina alleen de afbeelding is gebruikt.

Bronverwijzing onder afbeelding

Noteer net als bij een verwijzing in een tekst de achternaam of naam organisatie + jaartal of z.d. Daarachter komtde copyrightvermelding, of de CC-licentie, of ‘In het publieke domein’.

In dit voorbeeld staat op de webpagina:
License: CC 0 Public Domain.

De CC-licentie geeft aan of en hoe de afbeelding mag worden hergebruikt. CC 0 valt samen met ‘In het publieke domein’. Het verschil is dat bij CC 0 de maker dit bepaalt heeft, bij ‘In het publieke domein’ kan het gaan om een afbeelding waarvan de maker meer dan 70 jaar dood is.

Onder de afbeelding:

Hassan, z.d. CC 0.

Net als bij de afbeelding op de webpagina kan de CC-licentie gelinkt worden aan de toelichting over wat CC 0 inhoudt. Op de plek van de CC-licentie kan ook een copyrightvermelding staan als de maker niets heeft aangegeven of ‘In het publieke domein’.

Afbeeldingen via Google

Via Google of andere zoekmachines kan uiteraard ook gezocht worden naar afbeeldingen. Via de optie Tools onder de zoekbalk kan ook hier gekozen worden voor afbeeldingen met een Creative Commons licentie. Klik op 'Bezoeken' om de gegevens van de afbeelding te raadplegen. Let op: een URL die begint met https://www.google.nl/... verwijst naar de zoekactie en niet naar de afbeelding en is onjuist.

Onderstaand drie voorbeelden van twee afbeeldingen met copyrightvermelding (bij de eerste is het copyright onbekend) en van een afbeelding in het publieke domein. De vermelding in de bronnenlijst staat onder de afbeelding.

A

Smith, 2012. Copyright z.d., onbekend.

B

Vladwel, 2016. Copyright 2021, iStockphoto LP.

C

Peggy_Marco, 2015. In het publieke domein.

Toch liever op een andere manier verwijzen dan een korte vermelding in de tekst onder de afbeelding? Overleg met de docent of beoordelaar.